Konut ve Çatılı İşyerlerinde Kiralanan Taşınmazın Tahliyesi
Kira sözleşmesi tam iki tarafa borç yükleyen, sürekli borç doğuran rızai bir sözleşmedir. Tarafların rızası ile akdedilen bu sözleşme belirli şartların karşılanması halinde bildirim veya dava yolu ile sona ermektedir. Sözleşmenin sona ermesi Türk Borçlar Kanunu ile hüküm altına alınmıştır.
- Bildirim Yolu İle
- Süreli kira sözleşmelerinde kiracı, sözleşme süresinin bitimine 15 gün kalıncaya kadar bildirimde bulunmak zorundadır. Aksi halde sözleşme bir yıl daha uzamış sayılacaktır. Bu hüküm kiracıyı korumak maksadı içermektedir. Ayrıca belirtmek gerekir ki bu bildirimin geçerliliği yazılı şekilde yapılmasına bağlıdır. Kiraya verenin aynı şekilde bir hakkı bulunmamaktadır. Kiraya veren yalnızca on yıllık uzatma süresinin sonunda ve bu süreyi izleyen her sözleşme süresinin bitimine 3 ay kalıncaya kadar bildirimde bulunarak, herhangi bir sebep göstermeden sözleşmeyi sona erdirebilir.
- Belirsiz süreli kira sözleşmelerinde kiracı, her zaman fesih bildiriminde bulunarak sözleşmeyi sona erdirebilir. Kiraya veren ise süreli kira sözleşmeleri ile aynı şekilde on yıllık uzatma süresinin sonunda 3 aylık fesih bildirim süresine uyarak sözleşmeyi feshedebilecektir.
- Dava Yolu İle
Tahliye davalarında görevli yargı yeri Hukuk Muhakemeleri Kanununa göre sulh hukuk mahkemesidir.
- Kiraya verenden kaynaklı sebepler :Kiraya verenin kendisi, eşi, altsoyu, üstsoyu veya kanun gereği bakmakla yükümlü olduğu diğer kişiler için konut ya da işyeri gereksinimi sebebiyle kullanma zorunluluğu varsa, kiralananın yeniden inşası veya imarı amacıyla esaslı onarımı, genişletilmesi ya da değiştirilmesi gerekli ve bu işler sırasında kiralananın kullanımı imkânsız ise,
belirli süreli sözleşmelerde sürenin sonunda, belirsiz süreli sözleşmelerde kiraya ilişkin genel hükümlere göre fesih dönemine ve fesih bildirimi için öngörülen sürelere uyularak belirlenecek tarihten başlayarak bir ay içinde açacağı dava ile sona erdirebilir.
- Yeni malikin taşınmazı kendisi, eşi, altsoyu, üstsoyu veya kanun gereği bakmakla yükümlü olduğu diğer kişiler için konut veya işyeri gereksinimi sebebiyle kullanma zorunluluğu varsa, edinme tarihinden başlayarak bir ay içinde durumu kiracıya yazılı olarak bildirmek koşuluyla, kira sözleşmesini altı ay sonra açacağı bir davayla sona erdirebilir. Kiralananı sonradan edinen kişi, dilerse gereksinim sebebiyle sözleşmeyi sona erdirme hakkını, sözleşme süresinin bitiminden başlayarak bir ay içinde açacağı dava yoluyla da kullanabilir.
Kiraya veren, gereksinim amacıyla kiralananın boşaltılmasını sağladığında, haklı sebep olmaksızın, kiralananı üç yıl geçmedikçe eski kiracısından başkasına kiralayamaz. Yeniden inşa ve imar amacıyla boşaltılması sağlanan taşınmazlar, eski hâli ile, haklı sebep olmaksızın üç yıl geçmedikçe başkasına kiralanamaz.
- Kiracıdan kaynaklanan sebepler: Kiracı, kiralananın teslim edilmesinden sonra, kiraya verene karşı, kiralananı belli bir tarihte boşaltmayı yazılı olarak üstlendiği hâlde boşaltmamışsa kiraya veren, kira sözleşmesini bu tarihten başlayarak bir ay içinde icraya başvurmak veya dava açmak suretiyle sona erdirebilir. Boşaltma taahhüdü yazılı olmak zorundadır. Bu taahhüt kira sözleşmesi ile aynı tarihli olmamalıdır.
Kiracı, bir yıldan kısa süreli kira sözleşmelerinde kira süresi içinde; bir yıl ve daha uzun süreli kira sözleşmelerinde ise bir kira yılı veya bir kira yılını aşan süre içinde kira bedelini ödemediği için kendisine yazılı olarak iki haklı ihtarda bulunulmasına sebep olmuşsa kiraya veren, kira süresinin ve bir yıldan uzun süreli kiralarda ihtarların yapıldığı kira yılının bitiminden başlayarak bir ay içinde, dava yoluyla kira sözleşmesini sona erdirebilir. İhtarname
Kiracının veya birlikte yaşadığı eşinin aynı ilçe veya belde belediye sınırları içinde oturmaya elverişli bir konutu bulunması durumunda kiraya veren, kira sözleşmesinin kurulması sırasında bunu bilmiyorsa, sözleşmenin bitiminden başlayarak bir ay içinde sözleşmeyi dava yoluyla sona erdirebilir.
Kaynakça:
-6098 Sayılı Türk Borçlar Kanunu,
-Eren Fikret ; Borçlar Hukuku Özel Hükümler